Najobszerniejszych informacji dotyczących bilansu gospodarki o obiegu zamkniętym w Niemczech, trendów i kierunków rozwoju, aktorów i infrastruktury GOZ dostarcza opublikowany niedawno przez Prognos i Instytut INFA „Statusbericht der deutschen Kreislaufwirtschaft 2020” [„Raport o stanie niemieckiej gospodarki o obiegu zamkniętym 2020”]. Raport przekonująco wskazuje, że gospodarkę o obiegu zamkniętym nadal cechuje dynamiczny wzrost i ma ona potencjał przyszłościowy.
Stale rosnące wymagania pod względem odzysku, wzrastające standardy w zakresie produkcji surowców wtórnych i związane z tym innowacje techniczne zapewniały w ubiegłych latach pozytywny rozwój. Podmioty działające w gospodarce o obiegu zamkniętym w roku 2017 osiągnęły obroty w wysokości ok. 84,1 mld euro (+ 18% w porównaniu do 2010 r.) i zatrudniały w 2019 r. ponad 310 tys. osób (+ 12% w porównaniu do 2010 r.). Dziś w Niemczech jest w nich zatrudnionych prawie tyle samo osób co w energetyce. Generując wartość dodaną brutto w wysokości ok. 28,1 mld euro w 2017 r. (+ 31% w porównaniu do 2010 r.), branża należy więc do wagi ciężkiej.
wyniosły obroty branży w 2017 r. (+ 18% w porównaniu do 2010 r.)
Gospodarka o obiegu zamkniętym oznacza przy tym dużo więcej niż tylko odbiór i zagospodarowanie odpadów. Analizy raportu wykazują, jak duże znaczenie ekonomiczne dla GOZ mają także poprzedzające i następujące etapy techniki i handlu. Spośród ok. 10 700 przedsiębiorstw działających w gospodarce o obiegu zamkniętym ok. 6100 stanowią zakłady zajmujące się odbiorem i wywozem odpadów, oczyszczaniem ulic oraz utylizacją i odzyskiem. Niecałe 1300 podmiotów obsługuje gospodarkę odpadową od strony technicznej, a dalsze 3300 firm zalicza się do segmentu handlu hurtowego surowcami wtórnymi. Średnio każdy zatrudniony w GOZ wygenerował w 2017 r. obrót w wysokości 285 tys. euro i wartość dodaną brutto w wysokości 95 tys. euro.
osób zatrudniała branża w 2019 r. (+ 12% w porównaniu do 2010 r.)
Szczególnie ważny jest również wymiar międzynarodowy. Od wielu lat gospodarka o obiegu zamkniętym jest ważnym aktorem w międzynarodowym handlu urządzeniami, maszynami i surowcami wtórnymi. Ustawodawstwo odpadowe odpowiednio wcześnie pobudziło w Niemczech innowacje technologiczne, które są dziś podstawą dobrze rozwijającego się eksportu. Sam tylko eksport segmentu techniki służącej gospodarce odpadami wyniósł w roku 2018 5,1 mld euro.
W nadchodzących latach wzrastającą rolę w stawieniu czoła wielkim tematom przyszłości, takim jak ochrona zasobów, gospodarka o obiegu zamkniętym i ochrona klimatu, będzie odgrywać gospodarka recyklingowa. Ścieżka dalszego wzrostu i generowania dodatkowej wartości dodanej przez tę branżę jest więc już wytyczona. Zasoby naturalne są ograniczone, dlatego też ich ochrona ma tak duże znaczenie. Celem politycznym jest znaczne zmniejszenie i stopniowe uniezależnienie ich zużycia od przyrostu ludności i wzrostu gospodarczego. W głównej mierze ma się do tego przyczynić dalsze zwiększanie ponownego wprowadzania do produkcji surowców wtórnych. Taki cel zawiera także opublikowana w 2019 r. strategia rządu federalnego w zakresie surowców.
Gospodarka o obiegu zamkniętym jest dalszym rozwinięciem recyklingu. Oprócz zmiany przyzwyczajeń konsumenckich i użytkowych oraz zrównoważonej produkcji dóbr ma nastąpić ułatwienie odzysku zasobów – hasło wywoławcze: inteligentne projektowanie. Jednak samo unikanie odpadów, bez pełnowartościowego recyklingu nie wystarczy, aby osiągnąć ambitne cele circular economy. Ponadto należy zapewnić, żeby wzrastającej ilości recyklatów towarzyszył w równej mierze rosnący rynek zbytu.
Wkład gospodarki o obiegu zamkniętym w ochronę klimatu już dziś jest imponujący. Zgodnie z danymi krajowej bazy emisji gazów cieplarnianych emisje w sektorze gospodarki odpadami zmniejszyły się z poziomu 38 mln ton CO2 w 1990 r. do niecałych 10 mln ton CO2 w r. 2018, czyli o 75 proc. Emisji kolejnych 50 mln ton CO2 rocznie zapobiega się dzięki recyklingowi i wykorzystaniu surowców wtórnych. Zwiększenie recyklingu będzie ten wkład w ochronę klimatu w przyszłości potęgować. Ale gospodarka o obiegu zamkniętym ma jeszcze inne dźwignie. Poprawa efektywności energetycznej, substytucja pierwotnych źródeł energii, wykorzystanie energii elektrycznej, ciepła systemowego i technologicznego z termicznego przekształcania odpadów – to tylko kilka przykładów na to, co będzie się czynić, aby zmniejszać emisje gazów cieplarnianych.
Tu można pobrać Raport o stanie niemieckiej gospodarki o obiegu zamkniętym 2020